راهنمای خرید کود کشاورزی؛ کود چیست و روش‌های کودپاشی کدامند؟

خرید کود کشاورزی برای پرورش گیاهان سالم و پربار ضروری‌ست. کشاورز می‌خواهد مواد مغذی خاک را در بهترین شرایط نگه دارد و میکروارگانیسم‌های خاک را حفظ کند. از این رو، انتخاب و خرید کود کشاورزی مرغوب اهمیت زیادی دارد.

در این نوشته با مواد مغذی اصلی آشنا می‌شوید که در انواع کود وجود دارند. همچنین از روش‌های مختلف کودپاشی گیاهان، کود شیمیایی و ارگانیک و نیز تفاوت آنها می‌خوانید.

کود چیست؟

ترکیبات کود به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که مواد مغذی موردنیاز برای رشد گیاهان را تامین کنند. خاک به مواد ارگانیک و کامپست نیاز دارد، گیاهان هم می‌خواهند مواد مغذی را از کود دریافت کنند. درواقع کود مانند مکمل‌ مغذی برای گیاه عمل می‌کند.

از سوی دیگر، حتا زمانی‌که خاک غنی و قدرتمندی برای گیاهان تهیه کرده‌ایم، تنها برای مدتی خیال‌مان از رشد گیاه آسوده می‌شود. چراکه گیاه برای رشد خود مواد مغذی را جذب می‌کند و دوباره خاک از مواد مفید تهی می‌شود. با خرید کود کشاورزی برای باغ و باغچه، جان تازه‌ای به خاک می‌بخشیم.

۹ ماده مغذی اصلی کدامند؟

گیاهان به ۶ ماده‌ی مغذی اصلی به مقدار فراوان نیاز دارند تا بتوانند به‌خوبی رشد کنند. برای برداشت محصول پربار یا لذت بردن از گیاهانی که گل‌دهی دارند، باید به فکر خرید کودی باشیم که این ۶ ماده را داشته باشد.

۱. کربن: از CO2 موجود در هوا تامین می‌شود.

۲. هیدروژن: از آب و ترکیب H2O به‌دست می‌آید.

۳. اکسیژن: از آب و هوا به گیاه می‌رسد.

۴. نیتروژن: به گیاهان کمک می‌کند تا پروتئین مورد نیاز برای تولید بافت‌های تازه را بسازند. نیتروژن در طبیعت به مقدار زیادی دردسترس گیاه نیست. به همین دلیل گیاه تا حدامکان نیتروژن موجود را جذب می‌کند. این امر گاهی به عدم جذب عناصر ضروری دیگر منتهی می‌شود. درصورتی که نیتروژن بیش از حد نرمال وجود داشته باشد، گیاه ممکن است خوب رشد کند، اما گل یا میوه تولید نکند.

۵. فسفر: یکی از مواد ضروری برای تحریک رشد ریشه در گیاهان، فسفر است. وجود فسفر گیاه را شاداب می‌کند و بر جوانه زدن و گل‌دهی اثر مثبت دارد. اغلب گیاهان برای جذب موثر فسفر به خاک با PH حدود ۵/۶ تا ۸/۶ نیاز دارند. فعالیت ارگانیستم‌های خاک و مواد آلی امکان دسترسی گیاه به فسفر را بالا می‌برند.

۶. پتاسیم: گیاهی که به حد کافی پتاسیم دریافت می‌کند، در برابر آفات گیاهی مقاوم‌تر است. پتاسیم به سلامت کلی گیاه کمک می‌کند و در تولید کربوهیدرات و تنظیم فعالیت‌های متابولیک نقش دارد.

۷. کلسیم: کلسیم در غشای سلولی گیاه به‌کار گرفته می‌شود و در خنثا کردن مواد سمی نقش دارد. همچنین وجود کلسیم برای بهبود ساختار خاک ضرورت دارد.

۸. منیزیوم: گیاه بدون وجود منیزیوم امکان پردازش نور خورشید را ندارد. منیزیوم تنها بخش فلزی در کروفیل به‌شمار می‌رود.

۹. گوگرد: در بسیاری از ترکیب‌های پروتئینی نقش دارد و وجود آن برای گیاه ضروری‌ست.

کود فرآوری شده چیست؟

کود فرآوری شده  (Processed fertilizers) که به آن کود مصنوعی یا کود شیمیایی هم می‌گویند، از مواد طبیعی به‌دست می‌‌آید. موادی مانند سنگ فسفات (P)، کلرید سدیم (NaCl) و نمک‌های کلرید پتاسیم (KCI). این مواد ابتدا تصفیه می‌شوند. بیشتر کودهای فرآوری شده محلول در آب هستند و در آب سریع آزاد شده، مواد مغذی را به گیاه می‌رسانند. در بعضی موارد به کود پوششی اضافه می‌شود که مواد آن سریع آزاد نشوند.

کود آلی یا ارگانیک چیست؟

کود ارگانیک (Organic fertilizer) از تجزیه‌ی گیاهان و کود حیوانی به‌دست می‌آید. استفاده از کود ارگانیک یا آلی به حفظ چرخه‌ی طبیعی و حاصلخیزی خاک کمک می‌کند. کود آلی اغلب به‌شکل دانه‌ای تهیه می‌شود و آن را روی خاک پخش می‌کنیم. اغلب این کودها به آرامی آزاد می‌شوند و نیازی نیست مدام آنها را تجدید کنیم. اما گروهی از آنها سریع آزاد شده و مواد را وارد خاک می‌کنند مانند بیوسولیدها (Biosolids)، کود حیوانی و امولسیون ماهی.

تفاوت کود شیمیایی و کود ارگانیک

مواد مغذی در کودهای شیمیایی و ارگانیک مشابه هستند. آزاد شدن آهسته‌ی مواد مغذی در خاک، ایده‌آل‌ترین شرایط برای گیاه را فراهم می‌کند. درمقابل، کودهای مصنوعی و حلال در آب، مواد مغذی را سریع آزاد می‌کنند و گاهی بیش از حد مواد به گیاه می‌رسد.

از نظر هزینه‌ی خرید کود کشاورزی، عموما کود آلی گران‌تر از کود فرآوری شده است. اما برای باغچه و باغ کوچک، اقتصادی‌تر خواهد بود. چراکه نیازی به خرید مداوم کود نداریم و در درازمدت خاک مواد مغذی را دریافت می‌کند.

انواع کود کدامند؟

۱. کود خشک

کود خشک معمولا به شکل پودر، دانه‌ یا کریستال است. استفاده از این نوع کود ساده است. در بعضی موارد می‌توانیم با حل کردن کود خشک در آب، کود مایع به‌دست آوریم.

۲. کود مایع

یکی از مزیت‌های این نوع کود، عملکرد سریع‌تر آن درمقایسه با کود جامد است. البته این خطر هم وجود دارد که در گرمای شدید، کود مایع گازهای خطرناک تولید کند. لازم است روش مصرف کود را از روی بسته‌بندی به‌طور دقیق چک کنیم.

روش‌های کود دادن کدامند؟

۱. پخش کردن (Broadcasting)

در روش پخش کردن، کود خشک جامد به‌وسیله‌ی دست یا دستگاه در کل کشتزار پخش می‌شود. کود دادن به این روش می‌تواند پیش یا پس از کاشت انجام شود. کامپوست، پودر استخوان، اوره و آهک ازجمله کودهایی هستند که به روش پخش کردن استفاده می‌شوند.

برتری روش پخش کردن کود: آسان، سریع و راحت است.

روش پخش کردن کود چه زمانی موثر است؟

• زمانی که محصولات متراکم هستند.
• زمانی که ریشه‌ی گیاه از همه‌ی حجم خاک مواد مغذی را جذب می‌کند.
• درصورتی‌که برای خاک سبک به کود پتاسیم نیاز داریم.
• و در صورت وجود خاک حاصلخیز

ایرادهای روش پخش‌ کردن کدامند؟

• همان‌طور که برای رشد گیاه مفید است، باعث رشد علف هرز هم می‌شود.
• بیشتر مواد در سطح خاک می‌مانند و به ریشه نمی‌رسند.
• بخش زیادی از مواد مغذی با جریان آب یا در اثر تبخیر از بین می‌رود.

۲. قرار دادن در خاک (Placement)

در این روش کود درون خاک قرار می‌گیرد تا ریشه‌ی گیاه به آن دسترسی داشته باشد. ممکن است کشاورز کود را در لایه‌ی زیرین خاک و پایین‌تر از سطحی که شخم می‌خورد، قرار دهد. همچنین می‌توانیم کود را در لایه‌ی عمیق‌تری قرار دهیم که پایین‌تر از سطح قابل‌کشت باشد.

برتری‌های روش قرار دادن کود در خاک:

• گیاه می‌تواند بیشتر کود را جذب کند.
• تا حد زیادی از هدر رفتن کود با جریان آب، تبخیر یا علف هرز پیشگیری می‌شود.

ایرادها:

• این روش برای کودهای حجیم مناسب نیست.
• زمان‌بر است.

۳. استفاده از کود مایع

استفاده از کود مایع در روش کاشت دیم و زمین‌هایی که امکان فرسایش دارند، مفیدتر است. می‌توانیم از محلول استارتر استفاده کنیم و در زمان آبیاری کودپاشی را انجام دهیم. همچنین از راه محلول پاشی و حل کردن کود در آب آن را به گیاه برسانیم. راه دیگر این است که کود مایع را به خاک تزریق کنیم.

برتری‌های کود مایع:

• کودپاشی همراه با آبیاری انجام می‌شود.
• در روش اسپری کردن مواد مغذی به مقدار کود کمتری نیاز داریم و گیاه ۲۴ ساعت بعد مواد مغذی را جذب کرده.

ایرادها:

• درصورتی‌که یک‌دست کود را اسپری نکنیم یا غلظت مناسب کود را درنظر نگیریم، ممکن است اثر بسیار منفی بر گیاه داشته باشد.

از کجا کود بخریم؟

طرفدار گیاهان آپارتمانی باشیم، باغچه‌ی کوچکی در تراس یا حیاط درست کرده باشیم یا باغدار و کشاورز حرفه‌ای باشیم، می‌دانیم که همه‌ی گیاهان به کود نیاز دارند. پیش از خرید بهترین کود، خوب است گیاه و نیازهای آن را خوب بشناسیم، کمبودهای خاک را بدانیم و با فروشگاه کشاورزی معتبر برای خرید کود مرغوب آشنا شویم.

ما در مجتمع مهندسی کشاورزی منتخب، کنار شما هستیم تا با بررسی نیاز گیاه شما و انجام آزمایش خاک، بهترین کود کشاورزی را برای خرید به شما پیشنهاد دهیم.